یادداشت | زیر پوست "تتو"

به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، امروزه با تغییر لایه های رویین فرهنگ ها، جا به جایی هایی در تفکر و نوع نگرش برخی انسان ها رخ داده است. این تغییر نگرش ها کار را به جایی می رساند که حاضر به ضرر دادن هستند تا لایه رویین فرهنگ جدید آن ها را متمدن و دارای فرهنگ قلمداد کنند.

شغل هایی در این زمینه پدید آمده اند که جای خود را به مشاغل شریفی داده اند که امروزه کمتر نام آنها برده می شود. این شغل های جدید درآمدهای هنگفتی را از جهل مردم به جیب شاغلان آن ها می ریزد. البته برای توجیه این لایه رویین از تمدن کهن بهره می برند و لعابی تجدد آمیز بر آن می کشند.

هیچ عقل سلیمی حاضر به پذیرش درد و رنج عمدی بر روی جسم و روحش نیست تا به آن اسم زیبایی و آرایش اطلاق کنند، اما عده ای این درد را به جان می خرند تا زیباتر به نظر برسند!

در این نوشتار درصدد هستیم با نگاهی متفاوت به بحث تتو یا خالکوبی پرداخته و درباره جایگاه فرهنگی آن بحث کنیم.

خالکوبی و تتو در فرهنگ های مختلف

اصل کلمه «تتو» از کشور تاهیتی در اقیانوس آرام می آید که در واقع به زبان لاتین این طور نوشته می شود:tatu. هدف تتو کردن از همان زمان های دور از فرهنگی به فرهنگ دیگر متفاوت بوده است و البته این تفاوت با گذر زمان هم تغییراتی داشته است.

آنچه که در زمان های بسیار دور قابل اهمیت است نقش مهم تتو یا خالکوبی در آیین ها و سنت های آن دوران بوده است. یکی از آن ها این بوده است که زنان توانایی های ویژه خود را روی دستانشان خالکوبی می کرده اند.

در دوره های دیگری از تاریخ، خالکوبی خاصی نشانه عضویت افراد در گروه به خصوصی بود و درواقع به عنوان سمبلی از یک گروه روی بدن افراد تتو می شد.

برخی فرهنگ ها معتقد بودند که خالکوبی مهارت، نشانه یا موضوعی روی بدن می تواند فرد را در آن زمینه توانا کند. گفته شده در یونان از خالکوبی برای ارتباط بین جاسوس ها استفاده می شود. رومیان، برده ها و مجرمان را خالکوبی می کردند و زنان اینو (بومیان ژاپن) برای نشان دادن جایگاه اجتماعی شان از خالکوبی استفاده می کردند.

پیشینه ای که از تتو در فرهنگ و رسوم مختلف ذکر شده است نشانه های متفاوتی را بروز می دهد. می توان تغییر نگرش به تتو را در اکثر فرهنگ ها نسبت به نگرش امروزی به آن مشاهده کرد.

امروزه تتو برای زیبایی و جلب توجه کاربرد دارد. البته عده ای نیز برای نشانه گذاری خود به جهت پیروی از یک عقیده خاص انجام می دهند که البته این نیز از دایره جلب توجه خارج نیست.

این روزها مشکلات ناشی از تتو و عوارض آن خیلی وسیع و شایع شده است، ولی گویا جوان‌ها این روزها سر عقل آمده‌اند و دیگر با انجام تتو سلامت بدن خود را به خطر نمی‌اندازند. کسانی هم که قبلا تتو داشته‌اند به صرافت افتاده‌اند این طرح‌ها را از روی بدن خود پاک کنند، اما پاک کردن تتو، خود پروسه‌ای طولانی است و بازهم می‌تواند مشکلات دیگری ایجاد کند.

خالکوبی در زمان ما بیشتر جنبه آرایشی روی صورت را داشت که پاک نمی شد اما به مرور این رویه تغییر کرد و تمام بدن افراد به بوم نقاشی تبدیل شد.

در ابتدا ستاره های فوتبال و سینمای دنیا بودند که دل به تتوهای خارج از عرف دادند. متاسفانه تتو زدن بین سلبریتی ها برای برخی مردم که آن ها را الگو قرار می دهند نیز مشهود است.

تب تتو

تتوها از کل بدن تا قسمتی از گوش، سینه، ناف و روی دست و پا به درخواست تتوشونده تغییر می کند. بر اساس نتایج یک تحقیق، پدیده خالکوبی در برخی شهرهای کشور به ویژه کلان‌شهرها در بین دختران، دانش آموزان و دانشجویان افزایش یافته است. گفته شده تقریبا 20 درصد افراد 18 تا 35 ساله در دنیا خالکوبی می کنند.

اتفاقی که در این زمینه در حال رخ دادن است، حس متمایز شدن با تتوکردن، زیبا جلوه دادن و پیروی از فکری خاص که به تتو کردن منجر می شود دارای بُعدی روانی است.

انسان هایی که امروزه به تتو روی می آورند در اصطلاح روان شناسی دارای شخصیت نمایشی یا هیستریونیک هستند. معمولا اینگونه انسان ها، اختلالات شخصیت نمایشی دارند. انسان هایی که رفتارهایشان را با لعاب نشان داده، متظاهرانه و پرزرق و برق جلوه می دهند.

انسان های نمایشی این دلبستگی را نمی توانند دائمی نگه دارند، بلکه می خواهند با اغوا و عشوه گری در کانون توجهات باشند؛ ولی رفتارهایشان سطحی  و فخر فروشانه است که توجه دیگران را به خود جلب کنند و دیگران را به نقش هایی که بر خود خالکوبی کرده نزدیک کنند.

تتو نیز هم جلوه گری دارد و هم قابلیت تغییر دارد، لذا سریع ارتباط برقرار می کنند و جلوه گری می کنند و زود خسته می شوند.

شغلی کاذب با درآمدی میلیونی!

در گزارشی که خبرگزاری مهر با مهران ۳۰ ساله که خودش کار تتو را انجام می دهد و اتفاقا خودش نیز روی بدنش تتو کرده می گوید: اگر مأمورهای پلیس او را با سر و وضع واقعی‌اش ببینند، حتما دستگیر و مجازات می‌شود. اما چرا؟ مهران از فرق سر تا نوک پایش خالکوبی دارد؛ او معمولا لباس‌های یقه‌دار با آستین‌های بلند می‌پوشد و موهایش را هم بلند نگه‌می‌دارد.

مهران برای افراد زیادی تتو زده و تجربیات زیادی دارد، او می‌گوید که خیلی‌ها فقط برای اینکه خودی نشان بدهند، این کار را انجام می‌دهند و تعریف می‌کند که بچه‌های جنوب شهر بیشتر به دلیل کمبودهایی که در زندگی‌های شان دارند، اشعار غمگین می‌نویسند یا طرح‌های خیلی بزرگ را انتخاب می‌کنند، انگار دردی که سوزن برای‌شان به وجود می‌آورد، آرام‌شان می‌کند. اما بچه‌های بالا شهر و به اصلاح مایه‌دار، بیشتر طرح‌های حجمی و عجیب را می‌پسندند و شاید بتوان گفت از روی خوشی و برای اینکه بین گروه‌های دوستی مورد توجه قرار بگیرند، حاضرند این درد را تحمل کنند، تتوهای رنگی بین این گروه هم رواج زیادی دارد.

امروزه تتو برای عده ای درآمدهای میلیونی به همراه دارد. حتی به صورت آکادمیک! افرادی که علاقه به تتو دارند یا برای دیدن دوره به تایلند رفته و یا عده ای کار را برای خود ساده تر کرده و زیرنظر مدرک فنی و حرفه ای! آموزش تتو ایمن می بینند و مدرک می گیرند!

ضررهای جسمی و روحی تتو

فرهاد یکی از افرادی بوده که از تتویش پشیمان می‌شود، او روی ساعد دست چپش طرح بزرگی از یک عقاب را داشته، یک روز که دیگر نمی‌توانسته عقاب سیاهش را تحمل کند، یک ظرف اسید می‌گیرد و ... خودش می‌گوید «با چشمانم می‌دیدم که پوست و گوشت دستم می‌سوخت و روی زمین می‌ریخت»، بعد از این موضوع دستش دیگر مثل اول نشد و تنها گوشت اضافه آورد.

در جایی دیگر درباره تتو کار سیار! سایت برنا نوشته است: سعید خالکوب سیاری است که آشنایان بیشتر او را با شماره تلفنش به دیگران توصیه می کنند. می گوید: افرادی که ۲۰ تا ۳۵ سال دارند؛ بیش‌تر سراغم می آیند. خالکوبی کل بدن یک آقا با تخفیف، ۱۰ میلیون تومان می شود!

وقتی فرهنگ های اصیل جایشان را به خرده فرهنگ های استحاله شده بدهند شاهد رفتارهایی در سطح جامعه خواهیم بود که جایشان با هم عوض شده است.

به گفته آیت الله حائری شیرازی رحمت الله که می فرمود ما باید در امر به معروف و نهی از منکر، معروفیت واجب و منکریت حرام را بشناسانیم. در جامعه ای که حرام دیگر منکر محسوب نمی شود تذکر دادن کم فایده است.

از خرده فرهنگ نمایشی بودن بگذریم، ضررهای جسمانی زیادی متوجه افراد تتو کننده است. ابتلا به عفونت ها و ایجاد اسکار و جوش و عارضه در ناحیه تتو، ایجاد آلرژی و احتمال ایجاد واکنش سارکوئیک وجود دارد که می‌تواند سیستم ایمنی بدن را به طور عمومی درگیر کند و حتی باعث تورم غده‌های لنفاوی ریه شده و ایجاد یک بیماری به نام سارکوئیدوز که بسیار وخیم است، شود. عوارض تاتو حتی ممکن است چند سال بعد از انجام تاتو به سراغ فرد بیاید.

از بُعد روحی هم که بنگریم پشیمانی یکی از ضررهایی است که متوجه این گونه افراد می شود. دلیل پشیمانی هم این است که چون به مدت زیاد به واسطه تتو کردن و نمایش دادن خود و جلب توجه نمی توانند بمانند،‌ عاطفه هایشان عمیق نیست و دیگران نمی پذیرند لذا خودشان را تزیین می کنند و انتظار واکنش دیگران هستند و وقتی این را نمی بینند و تحسین و تایید نمی شوند دومرتبه آن دلبستگی از بین رفته و دلزده می شوند.

از نظر فقهی نیز تتو کردن به دلیل اینکه جوهر زیرپوست است و مانعی برای غسل و وضو نیست اشکال نداشته و حرام نیست البته به شرط عدم استفاده از تصاویر مستهجن،  ولی از باب اینکه زینت محسوب می شود باید از نامحرم پوشیده شود. البته لازم به ذکر است که همان طور که گفتیم، زینت کردن و جلوه گری از علل اصلی تتو کردن در بین مردم به خصوص جوانان می باشد.

نتیجه اینکه اگر فرهنگ غنی اسلامی در جامعه کاربردی شده و اجرا شود، نه تنها شاهد استحاله فرهنگی نیستیم بلکه باعث اشاعه فرهنگ صحیحی خواهیم بود که می توانیم آن را در تمام جهان منتشر کنیم./829/ی702/س

محمدمهدی مرادی